Nüfus Piramitlerinin Temel Özellikleri

Nüfusun yaş durumuna bakılarak oluşturulan grafiklere nüfus piramitleri denir. Nüfus piramitleri uzun çubuklar ile gösterilebildiği gibi çizgisel olarak da gösterilir.

Her ülkenin nüfusunun yaş yapısı birbirinden farklıdır. Gelişmişlik düzeyi ve uy­gulanan nüfus politikaları doğum oranlarını etkilediği için nüfus piramitleri de farklı özelliklere sahip olarak karşımıza çıkar. Nüfus piramitlerinin tabanı genç nüfusu, orta kısmı çalışma çağındaki olgun nüfusu, üst kısmı ise yaşlı nüfusu ifade eder. Genç nü­fus fazla ise piramidin tabanı geniş üst kısmı dardır. Ülkedeki gelişmişlik seviyesinin artması doğal nüfus artışını azaltacağından piramidin tabanı daralır, ortası genişler. Şimdi bu piramitlerin neler olduğunu görelim.

Geri Kalmış Ülke Piramidi

İç bükey üçgene benzeyen bu piramide bakıldığında tabanının geniş, üst kısmı­nın ise oldukça dar olduğu görülür. Ge­lişmişlik seviyesinin düşük olduğu ülke­lerde doğum oranının fazla olması genç nüfusun sayısında artış meydana getirir.

Geri Kalmış Ülke Piramidi

Sağlık koşullarının iyi olmaması çalışma çağındaki aktif nüfus ve yaşlı nüfusun sayıca az olmasına neden olur. Afrika kı­tasındaki pek çok ülkenin nüfus piramidi bu şekilde çıkmaktadır. Ortalama yaşam süresi kısa ve kentleşme oranı azdır.

Gelişmekte Olan Ülke Piramidi

Eşkenar üçgene benzeyen bu piramidin tabanı birinci piramide göre daha dardır. Daha çok yeni gelişmeye başlayan ülke­lerin piramidine bu şekildedir. Doğum oranı yüksektir ve genç nüfusu fazladır.

Gelişmekte Olan Ülke Piramidi

Sağlık hizmetlerinin yetersiz olması ölüm oranlarının yüksek olmasında önemli rol oynar. Nijerya, Kenya, Pakis­tan, Bangladeş gibi ülkelerin piramitleri­ni örnek olarak verebiliriz.

Gelişmiş Ülke Piramidi

Doğum ve ölüm oranlarının düşük olduğu gelişmiş ülkelerin piramidinin şekli arı kovanına benzer. Bu piramidin tabanı dar ortası ve üst kısmı geniştir. Gelişmişlik seviyesi 1. ve 2. ülkelere göre daha yüksektir ve ortalama yaşam süre­si uzundur.

Gelişmiş Ülke Piramidi 1

Sanayileşme, kentleşme, okullaşma oranları yüksek olup nüfu­sun büyük bir kısmı kentlerde yaşmak­tadır. Hizmet sektörü gelişmiştir.

Gelişmiş Ülke Piramidi 2

Çan şekline benzeyen bu piramit, doğum oranlarının son yıllarda arttığını gösterir. İtalya, Almanya, Danimarka ve ABD’nin nüfus piramitlerini örnek ola­rak verebiliriz.

Gelişmiş Ülke Piramidi 2

Gelişmiş Ülke Piramidi 3

Bu piramitte gelişmiş ülkelere aittir ancak diğerlerinden farkı doğum oran­larının az olmasıdır. Genç nüfus az ol­duğu için piramidin tabanı dar, orta kısmı yani çalışma çağındaki nüfusu gösteren aralık geniştir. Japonya bu du­ruma verilebilecek en iyi örnektir.

Gelişmiş Ülke Piramidi 3

Or­talama yaşam süresi fazladır ve geliş­mişlik düzeyi yüksektir.